Daags na een eerste kustwandeling samen met de kinderen besluit ik op woensdagmiddag impromptu om in mijn uppie een korte etappe te gaan wandelen. Volgens mijn topogidsje zijn het maar 19 km van Westouter naar Proven, een klus die ik in een uur of vier wel meen te moeten kunnen klaren. Dat lukt me uiteindelijk ook – al is dat succesje maar het halve verhaal.

Door mijn eeuwige gedremmel vertrek ik pas iets na 13:30 uit mijn thuisstad Harelbeke. Omwille van het late uur ga ik niet eerst trappen, maar stal ik mijn fiets op de markt van Proven en rijd ik met de auto terug naar Westouter. Omgekeerd ware qua afstanden logischer geweest, maar mijn oordeelskracht blijkt aangetast, want tegen beter weten in houd ik vast aan mijn oorspronkelijke plan om de Westhoek noordwaarts door te trekken. Daardoor is het toch al bijna kwart voor drie als ik mijn wandelschoenen aantrek, en dat doe ik met een bang hart: de zon gaat vandaag onder om 17:15, en een snelle rekensom leert dat ik nadien nog ruim 7 km zal moeten stappen. En hoelang zou de avondschemer hier aanhouden?

De hele wandeling zullen die zorgen zich boven het lege landschap verzinnebeelden in steeds complexere wolkenformaties, tot het onherroepelijk donker zal worden, en ik me in mijn lot moet schikken. Op het lijnrechte aarden pad door de velden, Westouter achter me latend, voel ik hoe de avondkilte nu al hinterrücks de lucht omklamt.

Van de iconische hopvelden resten in dit seizoen alleen troosteloze staken, omzoomd door stugge pieken, wachtend misschien op de ruiters, wit, rood, zwart en grauw, die ooit zullen komen. Ze lijken op scherp te staan, zinderend in hemelsblauwe onschuld.

Ik stap langs kniehoge canyons, troosteloze moddervlaktes badend in koel, metalig licht. In de schaduw van de steeds grotere cumuluswolken zakt de temperatuur pijlsnel.

In een heg ontdek ik een spandoek met een roze hart, om dat de zorgsector onder de riem te steken. Mensen leven mee, ook hier op de grens met Frankrijk. Ik groet de onkruid wiedende bewoonster in twee talen, maar wordt van haar afgemeten knikje weinig wijzer. Sainte Marie, Moeder Gods, / Priez pour nous, arme zondaars. / Nu, et à l’heure de notre mort.

Hele akkers zijn gehuld in ragfijne herfstdraden. Ze getuigen van nieuw leven, weet ik, maar zo voelt het niet.

Naast een bakstenen stal blijft een kudde schapen stokstijf staan en slaat mijn doen en laten gade. Ze zijn op hun hoede, zetten zich schrap. Voor de vlucht of de aanval, wie zal het zeggen. Eén schaap komt wel heel resoluut over.

De constrasten worden steeds feller. De poelen in de gitzwarte akkers lichten vlammend op onder de schitterende jacobsladders. Aan de kim verschijnt de torenspits van de Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangenkerk van het grensdorp Abele. Ik ben nog verre van halverwege.

Een paar ogenblikken lang toef ik in een bloemenveld langs de weg, met distels en zonnebloemen, die de laatste wolkenstralen drinken.

Dat dit echt grensgebied is blijkt als ik eerst de Frans-Vlaanderen- en dan de Abeelseweg oversteek, de N48, en het verkeersbord alle twijfel wegneemt. De huizen gloeien baksteenrood in de ijzige avondzon.

Op een landwegel wat verderop herinnert een sluikdump met kruiende vezelcementplaten aan De IJszee van Caspar David Friedrich – gesublimeerde hopeloosheid die de winter aankondigt.

Het kleine Helleketelbos, op een heuvelflank grenzend aan de vallei van de Bommelaarsbeek, doorkruis ik best snel. De kalende kruinen kleuren oranje in de gloed van de ondergaande zon.

Een kansloos in de drab gezakt koebeest kijkt me met lede ogen aan. Wat doen we hier, vraag het zich samen met mij af. Ik denk aan de frontsoldaten, geplaagd door loopgraafvoet en de duizenden drama’s die nu onder een dikke laag klei bedekt zijn.

Intussen ben ik het grondgebied van Sint-Jan-ter-Biezen ingelopen. Het is niet zo schrikkelijk ver meer, maar de stippellijn op mijn kaartje gaat allesbehalve in vogelvlucht, en slingert door het akkerland. Met de groeiende zekerheid een heel eind nog in het donker te moeten stappen is het moeilijk ten volle te genieten.

De avondschemer zelf heeft wel een sobere grandeur. Het kleurverloop is in pasteltinten gehouden, in een floue opeenvolging van grijzen, blauwen en roze. Het vale, verschoten spectrum stemt tot rust.

Ik dwars de Provenseweg en bagger door een veld spruitkool. Avonddauw legt een rijpig laagje over de bladeren. Even halt houden. Hier sta ik dan, in het schemerdonker, a sprite among sprouts, mijn eigen chouchou.

In de verte brandt licht. Het groepje huizen markeert de toegangspoort tot kasteelpark De Lovie, waar in het wooncentrum al jaren een jeugdvriend verblijft. Ik hoop dat hij het goed maakt hier.

Ik trek mijn fluohesje aan, beducht op lokale hardrijders die de baantjes beter kennen dan ik. Ik twijfel of ik niet beter rechtstreeks naar Proven loop, maar besluit te volharden en toch de route te volgen, pugnans in tenebris.

Via de Canadaweg hompel ik door het aardedonker het kleine Theetbos in. In het wankele schijnsel van mijn smartphone voel ik me een indringer. Om de zoveel voet scharrelt er wat in het onderhoud of vliegt een verschrikte duif op, en het kost me moeite mijn zenuwen in bedwang te houden. Ik ben niet snel bang meer in het donker, maar dit is toch een ervaring.

Bij een hoeve niet ver van de Haringebeek is een tractor met een berg bieten in de weer. Het is nog maar twintig voor zeven, maar het holst van de nacht kon evengoed. De wolken zijn verdwenen, de hemel is leeg.

Omdat ik Proven zie liggen mis ik een afslag en loop ik nietsvermoedend een hopveld in. Ook hier spiesen de pieken vervaarlijk, jagend op Grote Beer, Lynx en Giraffe. Ik laat me omnachten.

Eindelijk dan bereik ik de dorpskern, maar ik moet nog terug naar Westouter, drie kwartier fietsen ver, stram en doorkild als ik ben. De kou en het Heuvelland eisen hun tol.

Als ik eindelijk aankom neem ik me voor: zo nooit meer.

Zo nooit meer.

Meer foto’s: