GR5A | ZWIJNDRECHT – KRUIBEKE | 04.10.20

GR5A

Op een zondagmorgen begin oktober neem ik me voor van Zwijndrecht naar Kruibeke te wandelen. Ik verkeer in de waan dat het een eitje wordt: 22 km maar volgens mijn topogidsje. Uiteindelijk blijken het er evenwel 27, en ook weer en wind eisen hun tol. Ik stap ongeveer 6 uur effectief over het lastige, maar uitermate verrassende traject.

Mijn auto laat ik achter aan de kerk van Kruibeke, en windekinds trap ik naar Zwijndrecht. Twintig luttele minuten later al stal ik me naast nog dommelend foorgekraam. Binnensmonds vloek ik, want in de namiddag, als ik mijn fiets kom ophalen, wordt het hier vast Lucky Duck-druk.

Het is buiig, dus bevestig ik mijn broekklemmen en houd mijn regenoutfit aan.

schoenen

Langs het kerkhof weg zet ik er flink de pas in.

Kerkhof

Een boom staart me uitdrukkingsloos aan. Wat wil die man hier?

boom

Op de plankenwand van een tuinhok knipoogt Plop nalatige baasjes guitig doch gebiedend toe. Ik, hondloos, stem voor één keer in met de overjarige melkhuispatron, en trek hopperdemopper via Vredespad en Vlietestraat het groen in.

plopperdepoep
hop
gr-markering

Een eerste long is het Vredesbos, waar mijn geestesoog voor een twijgenwigwam verknipte Vredesmieren een walmende pijp ziet doorgeven. Op de viertalige totem prijkt gelukkig verzoenend een GR-markering. Völkerverständigung mag het ook van eenvoudige symbolen hebben.

vredespaal
tipisch

Een vroege vlucht ganzen doet me dromen; een blinde muur opent een vista naar een verre einder.

Vlietbos
raamkunst

Ik wil mee vreugde scheppen, in alle betekenissen die het woord rijk is, en stap door, via het Vlietbospad en de Verbrandendijk naar de brug over de R1.

vreugd

Het voetpad is onderbroken, maar ik zie geen alternatief om de ringweg te dwarsen. Eerst neem ik me voor om op de smalle berm naast het hekwerk behoedzaam verder te gaan, maar na een paar hachelijke momenten wissel ik naar het godverlaten werfterrein in de middenstrook.

R1

Het is prettig op de wandelronde eens uitgesproken géén groen te zien. Het wildvertakte wegennet herinnert aan de hoes van Radioheads OK Computer – binnen enkele maanden kan hier weer aangeschoven worden. Hearts full up like landfills / Bruises that won’t heal.

R1 / Paranoid Android

Aan het tramkeerpunt zingt een verdwaalde mier van Alle Menschen werden Brüder.

alle Menschen

Enigszins getroost steek ik over naar Het Rot, een deel van het natuurgebied Middenvijver.

oversteek

Het is er zanderig, met plassen en kreken en heideachtige begroeiing. Er zijn wel wandelaars, maar het is hier zo uitgestrekt dat ik me ver van de bewoonde wereld waan.

Het Rot
Het Rot

Door het berkenbos snelt speels een driepotige hond. Wat zou ik dan de moed verliezen?

driepoothond

Ik steek de vlakte over. Aan de rand dreigen de flatgebouwen van Linkeroever.

Middenvijver
Middenvijver

Daar, tussen de blokken, liggen in een plas stille getuigen van een verbeten territoriumstrijd. Jong geleerd is oud gedaan, gongt het in mijn hoofd, en ik voel me betrapt: mijn gedachten joelen als een heir van donkerwilde machten, en slechts met moeite weet ik ze te bezweren. Vurig hoop ik dat de ban van het gezegde mag gebroken worden.

wapentuig

In de Willem Klooslaan staat op een pleintje een kroostloze wipvis, star en stil.

Kloosvis

Verder, langs het Sint-Annabos, bereik ik de Scheldedijk.

geboomte
spookpaard
:-)
woontorens

In een kiosk op een enorme parking aan de Gloriantlaan tracht ijscocommerçant Adriaantje me haast obsceen te verleiden tot een Charly, een Upla of een Vanibloc. Ik likkebaard erheen, maar het wordt een kale reis: de producent blijkt enkele jaren terug failliet te zijn verklaard.

Adriaantje IJs

Op het Eilandje aan de overkant staat vandaag wat dofjes Zaha Hadids Havenhuis. Een waterbus glijdt voorbij.

waterbus

Ik passeer het strand van Sint Anna, ga voorbij een scheef Seefbierbord.

seef skeef

En de bocht om torent de autochtone zendmast van Radio Minerva.

Radio Minerva

Daar ongeveer heb ik afgesproken met Near-Native Companion, vriend in donkere dagen, die me na een vorige etappe in het Waasland ook vandaag een eind zal vergezellen. Het doet goed elkaar terug te zien.

Niet veel verder al houden we bijpratend even halt bij het gesnerp van fanatiek rondjes draaiende modelbouwbootjes op een droef bassin. Wat er in die mensen gevaren moge zijn, vraag ik me af.

bootjes

Daarna plenzen we door de jachthaven. Op een handvol klussende zeescouts na is er weinig deining. Het is er ook het weer niet naar.

jachthaven

Doornat raken we op de Boeienweide gevangen in het blikveld van vorst en vogel, reiger en roi. Het is een ambachtelijk bronzen beeld van een minzaam moreel baken, maar misschien is dit neige hellen ergens toch ook de voorbode van wankelen? Wellicht maken we dat nog mee.

boei
Koning Boudewijn

Aan de voetgangerstunnel zullen onze wegen scheiden, maar eerst nuttigen we iets warms in Retro Café 2. Stoer weigeren we de terrasbrander en kleumen ingeduffeld bij een hete mok, pratend over lief en leed, zichtbaarheid, artistieke beslissingen en beklemmingen, steeds nieuwe beklemmingen. Deugd doet het.

kopje
Minigolf Beatrijs

Na het afscheid trek ik, voorbij Minigolf Beatrijs en een eik die me huiverend aan Batmans Scarecrow doet denken, alleen verder richting Galgenweel.

Scarecrow

Op een smalle strook tussen Schelde en brakwatermeer guurt de wind me tegemoet. Ik probeer een boterham te eten, maar heb moeite het flapperende beleg op zijn plaats te houden.

gr-markering

Gecraqueleerde en bladderende borden in lang vervloden kleuren weren me. Niet-lid, vloek ik. Hier ben ik een buitenstaander.

textuur
verboden

Op Rechteroever intussen is de Ka’aba van Brabo verschenen, een schaalloze kubus die dienstdoet als onderstation voor de elektriciteitsvoorziening. Voor mij is de blinde petrolblauwe box een van de iconische hoogtepunten aan de stroom.

blauwe Kaaba

Intussen wankel ik boven een van de sleuven van de al even iconische Kennedytunnel. Het duizelt me dat ik hier zomaar kan staan. Ik durf haast niet te kijken, laat staan zwaaien. Het zoeven is gesyncopeerd, op z’n zondags sloom maar niettemin insistent.

Kennedytunnel

Een paar passen verder maar sla ik rechts het pad door het Burchtse Weel in. Sinds 2011 doen de getijden hier weer hun werk – op de slikken en schorren pleisteren tal van vogels en ander gedierte. De scheppende en slopende macht van het water is onmiskenbaar.

Burchtse Weel
Burchtse Weel

Een bankje nodigt uit eindelijk mijn fietsbroek uit te trekken, want de zon is door de wolken gebroken. De aanblik van het weel is er grandioos – het is een moment om niet te vergete.

WILL YOU REMEMBE

Op het pompgemaal verderop houdt een tribunaal aalschovers zitting. Van slechte wil noemt men een aalscholver ook wel waterraaf of koolgans, maar vooral het anagrammatische en Annie M.G. Schmidtiaanse schollevaar vind ik bij het vorstelijke dier passen.

aalscholverparlament

In het dorpje Burcht doet een geveltje van TEAM BELGIUM.

TEAM BELGIUM

Een tijdje baad ik in de warme bakstenen gloed van de Sint-Martinuskerk, waar in het hofje ernaast Adam en Eva innigst verstengeld zijn.

Sint-Martinuskerk Burcht
Adam en Eva

Omdat het volle uur binnenkort zal slaan wacht ik een paar minuten bij de buitenbeiaard, maar die blijft teleurstellend stom.

Ik smeed wel vriendschappen met enkele sympathieke bebaarde broeders op een camionette-je, wat – besef ik – in het Nederlands het niet minder sympathieke camiónnetje zou zijn. Maar sla me dood voor ik dat in compagnie zo durf te zeggen.

m'n maten

Aan de logistieke achterkant van het Fort van Kruibeke is het minder fraai. De afsfaltstraten liggen er rafelig en uitgeput bij. Hier en daar ontbreekt een raam, stapelt afgedankte huisraad zich op.

bellen aub
reflectie

Maar een vroom vers geeft de klagers het nazien: En zoo uw pijn of smart / Of droefheid praamt te zeer // Zeg dan waarom geklaagd / De Heer leed nog veel meer.

DE HEER LEED NOG VEEL MEER

Misschien.

Opnieuw is er natuurgebied, het Kortbroek. Een houten pad dwarst een vijver. Het is herfst.

Kortbroek
Kortbroek

Via het jaagpad bereik ik dan de Kruibeekse Polders, het grootste gecontroleerde overstromingsgebied van Vlaanderen.

Kruibeekse Polders

Een ingenieus sluizensysteem creeëert er kunstmatige tijden, waardoor er als vanouds slikken en schorren ontstaan. Die sluizen dragen de namen van hun bouwers, en passen wonderwel bij de context. Zo is er de Meiresluis, toch op en top Antwerps, en ook de aquatisch toepasselijke Meyvissluis: die haringsoort leeft in zee, maar komt in het voorjaar in de Zeeschelde paaien.

Meiresluis
SATAN IS YOUR FRIEND
Kruibeekse Polders
Kruibeekse Polders

De verdronken polders stemmen nederig. In zilvereren plassen sabbert het wassende Scheldewater aan de oevers. Onder het spiegelvlak verschuilt zich blei, brasem en baars. Op een lijnrecht vlonderpad steek ik het gebied over richting dorpskern, door riet en elzenbroekbos. Verduiveld goed beschutte watervogels doen snaterend mijn komst kond.

Kruibeekse Polders
Kruibeekse Polders
Kruibeekse Polders

Over de verhoogde dijk loop ik dan Kruibeke binnen, naar mijn auto.

Ik zet me schrap voor het foorgedruis dat ik weet dat zal komen, en rijd bezield het Stad weer in.

Meer foto’s:

R1 / Paranoid Android

GR5A | Zwijndrecht – De Klinge | 16.07.20

GR5A

Vandaag loop ik van de Antwerpse gemeente Zwijndrecht naar het gehucht De Klinge op de Nederlandse grens, een traject dat niet onmiddellijk aansluit op de etappes die eerder al heb gelopen. De keuze viel op dit noordelijke gedeelte omdat ik vandaag onderweg ben met Goed Gezelschap – laten we hem Near-Native Companion noemen. Eerst zouden we de Westhoek intrekken, maar deze regio is veel dichter bij zijn huis, en toch is ook hij er nog nooit geweest.

In totaal stappen we een kleine 30 km, waar we ongeveer 6 uur effectief en minstens evenveel plensbuien over doen.

Startpunt is de tramhalte in Zwijndrecht, maar voor ik daar aankom, moet ik overstappen in Sint-Niklaas, waar ik op het perron even van ninja doe.

Nina style

In Zwijndrecht wordt meteen gezichtsloos GEVAAR gesignaleerd. Ik schiet niet in een paniekkramp, maar aan de tramhalte sein ik de dreiging wel door aan Near-Native Companion. Wij gewaarschuwd duo zijn nu een spreekwoordelijk kwartet waard – wat kan er nog fout lopen?

Het gevaar loert overal

De juiste route vinden is kinderspel: we vertrekken aan de R. Orlentstraat, wat ik in de gauwte als vanzelfsprekend verkeerd lees als Oriëntstraat. Via onder meer het Anna Bijnspad verlaten we de gemeentekern richting Smoutpot.

In dat gehucht is al meer dan een eeuw een kapelletje de spil van het sociale leven, weet een infobord. Bij het lezen ervan krijgen Near-Native Companion en ik een lachstuip, allicht evenzeer veroorzaakt door de nog stapvoets smeltende ongemakkelijkheid van het door corona al te lang uitgestelde weerzien dan door de tekst op zich. Dat de kapel met picknickbank ons uitnodigt om te genieten van de (relatieve) rust is immers bezwaarlijk een dijenkletser. Een foto van Josephine Charlotte met modderlaarzen al evenmin.

Smoutpotkapel

En toch is er een angel, bedenk ik later. In een recensie-essay over twee recente wandelboeken had Near-Native Companion het over ‘de Vlaamse wandelknooppuntenroutes, die je behendig leiden langs een montage van de luttele pittoreske snippers groen die ons verkavelde land nog telt — alsof er voortdurend een decortje van natuur wordt opgetrokken, in de coulissen waarvan men altijd de autostrades van het reële hoort huilen.‘ Het kapelletje is natuurlijk geen ‘natuur’ per se, maar wel een ‘pittoreske snipper’ volkscultuur. Dat het infobord het picknickbankje als decor ontmaskert, onthult voor de wandelaar hoe illusoir de authenticiteit van zijn onderneming wel niet is. Misschien lachen we daarom wel smakelijk – om de lucht te klaren?

Nog in Smoutpot staan in een weiland de eerste schapen van vandaag ons aan te staren, met enig geblaat en dito wol. Op het achterplan grhinnikken een handvol radicaal sociaal gedistancieerde paarden.

Smoutpot

Algauw bereiken we in de buurt van Melsele ook de eerste tekenen van het militaire verleden van deze streek, namelijk de Defensieve Dijk en iets wat Schans Halve Maan heet.

Schans Halve Maan

Het topogidsje leert dat die onderdeel zijn van een verdedingsgordel aangelegd kort na de oprichting van België. Het grondgebied van de nieuwe staat werd als onverdedigbaar beschouwd in zijn totaliteit, zodat men koos voor Antwerpen als ‘Nationaal Reduit’, een vesting waarachter het leger zich ultima ratio kon verschansen in afwachting van ter hulp snellende bevriende naties. In die zin was Antwerpen zowat de Hoornburg van België. Want toen uiteindelijk de horden orks uit het oosten kwamen, viel Antwerpen toch …

Verderop, achter de spoorlijn, gapen ons drie paar koeienogen aan. Welke geluiden ik ook maak, in een vierde koebeest is geen sjoege te krijgen. Het eet onverstoorbaar door. Als straf besluit ik het niet vast te leggen voor de eeuwigheid.

er waren eigenlijk 4 koebeesten maar de laatste wilde niet op de foto

Via een lange dreef gaat verder richting Beveren-Waas.

tussen Melsele en Beveren

Het weer wordt grimmig. We trekken onze regenjassen aan. In de verte zien we de windmolens langs de E34.

windmolens

Het gutst nu. Praten gaat gelukkig almaar vlotter, maar foto’s maken is onmogelijk.

Dat is jammer, want we lopen inmiddels door een naar GR-normen vreemde plek die al onze aandacht opeist: de Beverse woonwijken. Een doorsteeksteegje, wat hangplekken voor de jeugd, groenzones, speeltoren naast Intex-zwembad in verwoed met draad en grenen afgeschutte tuintjes, strak in het gelid. In al hun grillige uniformiteit is de wijk een staalkaart van verkaveld Vlaanderen.

Van de regen in de drup knoop ik mijn veters en eet ik een banaan aan de Kapel van Onze Lieve Vrouw van Gaverland. Menig vuilnisbak lonkt naar de schil.

Tussen Beveren en Vrasene bouwden de Duitsers in 1917 een bunkerlinie om Antwerpen tegen geallieerde aanvallen uit het westen te verdedigen. 188 staan er in totaal, weet het gidsje … en ook dat de werken uiteindelijk tot niets hebben gediend.

Duitse bunkerlinie Vrasene

Vrasene schampen we slechts. Spijtig, want ik had graag eens de hoeve gezien waar het legendarische danscafé Popcorn in gevestigd was. Maar die ligt helemaal uit de smete en van de werke weg aan de andere kant van het dorp, en die extra kilometers kunnen er bij dit weer echt niet meer bij. We zijn bij onze favoriete Britney-songs aanbeland.

Vrasene

Een beetje buiten Vrasene passeren we de Kapel van de Heilige Rita, Helpster in Onmogelijke en Hopeloze Zaken, en van de weeromstuit worden we welwillende supplianten. Ik moet aan Dürers handen denken.

H. Rita mret suppliant

We naderen inmiddels Sint-Gillis-Waas.

Sint-Gillis-Waas

Rijkelijk laat lunchen we op een bankje aan de Nieuwe Baan, tot een verse plens regen ons voortjaagt.

Sint-Gillis-Waas

We zompelen door Sint-Jacobs Gat – de doodsteek voor Near-Native Companions onaangepast schoeisel.

Sint-Jacobs Gat
Sint-Jacobs Gat

Aan het eind van het natuurgebied versperren enkele koeien de weg. Bramen links, een afspanning rechts. Ik debiel wil de draad naar beneden drukken om zo het gevaarste te omgaan, en krijg een schok als levensles. Uiteindelijk springen we over onze schichtige schaduwen heen en outflanken we de beesten.

Sint-Jacobs-Gat

In het Saleghem Krekengebied liggen er tal van plassen met aanlegsteigers, die loodgrijs oplichten onder de helle hemel. Ik maak gewag van visvijvers, maar er is vast meer aan de hand.

Groenendijk / Panneweel

In Meerdonk houden we ook een moment halt bij beeldengroep Free Foxes van Caroline Coolen, dat uitkijkt over de polders.

Free Foxes

Het landschap is spiegelvlak en alleen doorsneden door dijken met daarop lange lanen.

op weg naar Klinge
dijken

Aan de horizon ligt Doel.

met Doel in zicht

Via het Stropersbos bereiken we uiteindelijk De Klinge, waar we al niet lang moeten wachten snel de bus naar Sint-Niklaas kunnen nemen. In de winkelstraat daar ga ik nog even EXTRA LAAG voor een selfie.

extra laag

We eten bij Raja, een Italiaans-Indiaas restaurant op de Grote Markt dat al snel tot ‘Den Indiaan’ wordt omgedoopt. Warrige bestelling, maar het eten zelf is precies wat we nodig hebben na deze doornatte dag.

Bij wijze van finishvlag maakt Near-Native Companion achteraf nog een Mannen-Met-Baarden-foto voor het nageslacht.

mannen met baarden

Fijn was het, maar toch zijn we onvoldaan. Een vervolg dringt zich op.

Iets meer foto’s:

Nina style