GR5A | Houtem – De Panne | 29.12.20

GR5A

Op een van de laatste dagen van het aflopende jaar is middelman verrassend bereid tot een (wis en waarachtig!) korte etappe op de GR5A. In 4 uur effectief, gezien de ondergrond best knap, lopen we de 18 km van Houtem naar De Panne, vanwaaruit de kinderen en ik eerder al naar Nieuwpoort trokken.

Net zoals vorige keer rijden we naar bezoekerscentrum Duinpanne. Op dit vroege uur staan we op de uitgestrekte parking zoals vanouds moederziel alleen. Toch gek dat zo weinig mensen er ’s ochtends al opuit trekken, terwijl je dan net de drukte voor bent, en het licht zo ongelooflijk mooi is. Een kort stukje wandelen dan, en de Belbus pikt ons op.

Bezoekerscentrum Duinpanne

Met open armen worden we in Houtem ontvangen.

welkom in Houtem

De massieve Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk zien we zich nog een hele tijd koesteren in de opgaande winterzon.

Houtem
Houtem

In dit vlakke land, deels enkele meters onder zeeniveau, liggen de akkers er verzopen bij. Zoals in de hele polderstrook hebben wolken en wind hier vrij spel.

Houtem

Een uur lang omtrekken we de zendmast die de skyline domineert. Verkeerdelijk ga ik uit van een telefonietoren, maar later lees ik dat hij oorspronkelijk diende in de Koude Oorlog, en ook dat hij in 2021 door de Belgische Staat per opbod verkocht werd voor maar liefst 5 miljoen euro. Welke gek hoest zo’n bedrag op voor een bouwvallig gevaarte als dit? Jump Trading, zo blijkt, een Amerikaanse flitshandelaar die hiermee de afstand tussen de beurzen van Frankfurt en Londen zo kort mogelijk wilde houden. Hightech-neokapitalisme bachten de kupe.

Zendmast Jump Trading Houtem

Op kaarsrechte wegen lopen we het poldergebied De Moeren / Les Moëres in, waar het oude moeraslandschap vanaf de 17de eeuw in verschillende fasen, na meerdere dijkbreuken en ten slotte de inundatie van de IJzervlakte, in 1950 voorlopig definitief werd drooggelegd.

De Moeren
Les Moëres

Kilometers lang loopt de GR hier pal op de grens.

Grensstraat

Een eerste stuk is nog verhard, maar dan is er zo ver het oog reikt alleen slijk. Avontuur puur.

De Moeren
De Moeren

We balanceren op de paar zoden die wat stevigheid bieden en klampen elkaar vast, maar voor middelman, die met sportschoenen onderweg is, vallen natte voeten niet te vermijden. Mijn voorziende geest wel een reservepaar kousen in de rugzak gestopt, en met mijn sjaal als handdoek is het ergste leed gelukkig al snel geleden.

natte sokken

Links en rechts van de grens speur ik naar noemenswaardige verschillen, maar hier zijn die er niet. Grijzig en blank ligt de klei aan weerszijden, met slechts een handvol verspreide bomen die de wind enigszins temperen.

Frans veld
Vlaams veld

Eentonig wordt het nooit: steeds weer zijn er overwiekende zwanen en grote zwermen kleinere vogels, op kijkafstand slaat ons een troep reeën gade, en er is natuurlijk de weg zelf, die hier meer dan ooit het doel op zich wordt.

De Moeren
De Moeren

Vlak voor de E40 kruisen we een van de grote landerijen hier, het Groot Moerhof, met in de achtertuin een oorlogsbunker. We zijn onder de indruk.

Bunker bij het Groot Moerhof

Heel even lopen we een eindje Frankrijk in, waar Camping Le Ringsloot een en al sfeer en gezelligheid ademt. Daar zijn onze zuiderburen ware keien in. Interessant is wel de naam: die verwijst naar de afwateringslus die het hele gebied omspant.

Camping Ringsloot

En dan zijn er de Duinen van Cabour, een van de best bewaarde fossiele duingebieden van West-Europa. In dit uitgestrekte gebied lag tijdens WW1 een Belgisch militair hospitaal, waar in 1915 Marie Curie in eigen persoon de radiologie-uitrusting kwam installeren. Nu lijkt het Waterschapsheuvel wel, en heerst er vrede.

de Duinen van Cabour
Kasteel-Hospitaal Cabour
Peace

Achter het domein lopen we nu echt richting kust.

Adinkerke

We dwarsen de verbindingsweg en de Veurnevaart, en komen dan aan in het laatste gebied van vandaag, het natuurreservaat De Westhoek.

Vlaanderen / Vlaanderen / West-Vlaanderen / Adinkerke
Natuurreservaat De Westhoek

Er zijn duindoorn, pittige hellingen en vergezichten, maar middelman houdt het inmiddels wel zo’n beetje voor bekeken. Jammer, want dit is een van de ruigste stukken kust die de GR te bieden heeft. Tussen alle bruinen, gelen en groenen, en onder de dreigende lucht, voel je je ondanks de andere wandelaars even alleen.

duindoorn
Natuurreservaat De Westhoek
Eli

Op en af gaat het, diep de duinen in.

Natuurreservaat De Westhoek
Natuurreservaat De Westhoek

Als dat de sfeer van de Sentier du Littoral is, dan moet die op mijn lijstje. Voor als het ooit weer mag.

GR-wandelboom

We schampen nog Plopsaland, en door het Calmeynbos lopen we de laatste meters. Eindbestemming: De Panne.

Het is mooi geweest, jazeker, maar vooral gewoon mooi – wat mijn compagnon de route, nadat de inwendige middelman versterkt is, toch ook beaamt.

Nog foto’s, met onder meer méér middelman:

De Moeren

GR5A | De Panne – Nieuwpoort-Bad | 03.11.20

GR5A

Op een stralende ochtend in de herfstvakantie loop ik samen met de kinderen mijn eerste etappe aan de kust. Ik dacht dat ze na eerdere traantjes en nukkigheid wat huiverachtig tegenover dat voornemen zouden staan, maar na goede zomerse ervaringen in Oostenrijk en de belofte van zon, zee en ijscrèmezabberen zien ze het dan toch al snel wonderwel zitten. In ongeveer 4,5 uur effectief stappen we van De Panne naar Nieuwpoort, in totaal bijna 18 km.

We parkeren op het nog verlaten terrein aan bezoekerscentrum De Nachtegaal. Iedereen krijgt een rugzakje om met eigen proviand, en gelukkig net niet zingend trekken we de Oosthoekduinen in. De sfeer zit goed, de jonge honden zijn uitgelaten.

De Oosthoekduinen / De Panne
De Oosthoekduinen / De Panne
De Oosthoekduinen / De Panne

We veren op van de laatste vers gevallen bladeren. De getorste nakende struwelen zijn verre neven van het Dansende Bos op de Koerse Schoorwal, en gewoon hier, in de mosduinen en het duingrasland van De Panne, waan ik me even vele einders ver weg, in Litouwen en Rusland, in de naald- en berkenbossen aan de Oostzee.

De Oosthoekduinen / De Panne

Af en toe snijden we door een stuk bewoonde wereld. Naast sporthal Den Oosthoek vinden we na ruim een kilometer al een hoogteparcours. De onderste niveaus zijn vrij toegankelijk, en meteen wordt duidelijk dat dergelijk speeltuig een ongelooflijke aantrekkingskracht bezit: uiteraard op de kinderen, die elkaar achterna dollen en als halfwassen slingerapen spagaats hun klimding doen, maar ook op mij – het duurt niet lang of ik liaan gibbonsgewijs van touw naar touw, binnensmonds oerkreten slakend … om uiteindelijk, ik geef het ruiterlijk toe, gelukkig zonder veel erg nogal klunzig tegen een van de pijlers te smakken. Maar wie maalt om een beurse plek min of meer bij dit soort onbetaalbare zorgeloosheid?

Den Oosthoek
Den Oosthoek
Den Oosthoek

In Sint-Idesbald heeft een meermin-mural al evenveel plezier. Zorgeloos geniet ze van haar zielensprong op de muren van Home Mathilde Schroyens, het in 2014 teloorgegane jeudgvakantiecentrum van vzw Kindervreugd. Decennialang vierde hier de Antwerpse jeugd zeeklassen en strandvakanties, nu klinkt er enkel het zilte fluiten van de wind. Ik hoop op een herbestemming met een hart voor nostalgie.

Koksijde

Over een veerooster lopen we de begrazingszone van de Noordduinen in. Ezels doen zich tegoed aan de stugge vegetatie.

Noordduinen / Koksijde
Noordduinen / Koksijde
Noordduinen / Koksijde
Noordduinen / Koksijde

Op de eerste echte helling al zijn de kinderen niet meer te houden: er moet gesprongen, gerold, geschreeuwd. Ik geef hun groot gelijk, en vier de teugels. Het zand in de schoenen nemen we erbij.

Noordduinen / Koksijde
Noordduinen / Koksijde

In Koksijde prijkt statig de Hoge Blekker, de hoogste duinrug van ons land. Helm- en duinzwenkgras wisselen af met duindoorn en ligusters. Opnieuw worden er registers opengetrokken die schril afsteken tegen het verstilde herfstlandschap. Een meegesmokkeld balletje vliegt door het zwerk.

Hoge Blekker / Koksijde
Hoge Blekker / Koksijde
Hoge Blekker / Koksijde

We lopen verder, de Doornpanne in, een begraasd gebied met stuifduinen, dichtbegroeide pannen en gefixeerde binnenduinen.

Doornpanne / Oostduinkerke

Een korte miezerbui waait zo over, en in de pastelhemel verschijnt een uitgewassen regenboog.

regenboog

Op een panoramaplatform zoeken we samen zichtlijnen, ankerpunten. In de verte zien we al de bonkige torens en zadeldaken van de Sint-Niklaaskerk van Oostduinkerke. Een man schildert en plein air – ook iets met ezels.

Doornpanne / Oostduinkerke
Doornpanne / Oostduinkerke
Doornpanne / Oostduinkerke
Sint-Niklaaskerk / Oostduinkerke

Boven de middendoorgang in de westtoren van de imposante kerk hangt een gigantische gekruisigde Christus, naar ik lees het grootste gegoten terracottabeeld ter wereld. Een van de aartsvaders is er met zijn kippen bij om een graantje mee te pikken van het marktse leven op het plein.

Sint-Niklaaskerk / Oostduinkerke

Intussen slaat in golven de vermoeidheid toe. Beurtelings wordt er gemokt, gebokt en gesjokt. Af en toe pauzeren is echt wel nodig, maar het meegebrachte knabbelgoed doet wonderen. Het is hier nochtans erg mooi, met duizend tinten groen, blauw en geel.

Doornpanne / Oostduinkerke
Doornpanne / Oostduinkerke
20201103_125942-2

Een hoge rug wordt bedwongen, en we pauzeren even voor een kiekje voor het arbeidende thuisfront.

Doornpanne / Oostduinkerke

Via een veesas lopen we dan het laatste aaneengesloten duinengebied van vandaag in: eerst de Spelleplekke, dan Ter Yde. De namen klinken even exotisch als vertrouwd.

Ter Yde / Oostduinkerke

Het stuift door de aangetrokken wind, en middelman is opeens niet meer vooruit te branden. Met mijn buff als zandvisier weet ik hem ten langen leste toch te motiveren om de vlakte over trekken. Dat doen we in verspreide slagorde: tegen de elementen is het uiteindelijk ieder voor zich.

Ter Yde / Oostduinkerke
Ter Yde / Oostduinkerke

We kruisen de drukke Albert I-laan, en in de Zeebermduinen passeren we een relict uit WW2, het Duitse Widerstandsnest Waldersee. Zulke weerstandsnesten vormden het kleinste type infanteriesteunpunt in de Atlantikwall, en moesten de gaten dichten tussen zwaarder bewapende stellingen. Nu is het er stil.

Widerstandsnest Waldersee

En dan zien we ze na al die uren van dichtbij, de Noordzee. Het waait nog steeds oerend hard, en op de baren halen kitesurfers halsbrekende kunsten uit. We houden even halt bij dat spektakel, en gaan er zelfs even bij liggen, middelman op kop.

Koksijde
Koksijde
Koksijde

Eindelijk lopen we Nieuwpoort-Bad binnen, even nog op het strand, tot we op de dijk een crèmerie ontwaren en we ons allemaal twee bollen gunnen. We zijn niet zo van de hoorntjes, en gestaag onze kuipjes lepelend laven we ons op de verharde boulevard.

We kijken op een ware muur van appartementen, waarvan de vrije zeeblik de
doorkijk naar het hinterland verspert. Maar het geeft geen pas ons daarom druk te maken: ook dit is Vlaanderen, en het is lovenswaardig dat het grote routepad ook deze zijde van onze gecollectiviseerde kust laat zien. Onverbloemd – warts and all.

Koksijde
Nieuwpoort

Na dit passend contrapunt, aan de monding van de IJzer, gaan we op zoek naar de Kusttram, die ons gezwind en veilig autowaarts spoort.

Meer foto’s:

De Oosthoekduinen / De Panne